Na de aankondiging dat Haarlem een verbod op (bio-industrie) vleesreclame in zal voeren is er een politieke storm losgebarsten in de Spaarnestad. De Franse start-up La Vie maakt handig gebruik van het moment en lanceert een slimme postercampagne met als tekst: ‘Sorry Haarlem, je kunt deze advertentie niet verbieden’. In de hele stad zijn posters opgehangen waarop hun plantaardige vleesproducten zijn afgebeeld. Daarmee willen ze duidelijk maken dat zíj́ het besluit van de gemeente steunen. Opgetogen laat de start-up weten dat reclame voor hun producten niet onder het verbod valt.
Het tumult begon nadat een motie over het verbod op reclame maken voor vlees uit de bio-industrie in openbare ruimtes in Haarlem werd aangenomen. Tijdens een radio interview met Haarlem105 (op zaterdag 3 september) vertelt het Haarlemse GroenLinks raadslid Ziggy Klazes enthousiast dat Haarlem de eerste stad wordt die reclames voor vlees uit de bio-industrie gaat verbieden.
“Het bleek een wereldprimeur, daar was ik mijn niet van bewust toen ik de motie schreef”
Ziggy Klazes, raadslid GroenLinks Haarlem
Het verbod is onderdeel van een motie van de Actiepartij, die reclames voor producten die schadelijk zijn voor het milieu verbiedt. Klazes heeft daar op het laatste moment een verbod op reclames voor vlees aan de motie toegevoegd. “Het bleek een wereldprimeur, daar was ik mij niet van bewust toen ik de motie schreef”, vertelt Klazes in het interview. Het college is nu belast met de uitvoering van de motie.
Toejuichen
In een schriftelijke reactie aan Haarlem105 laat fractievoorzitter Jacqueline van den Broek van Partij voor de Dieren (PvdD) Haarlem weten dat zij ten tijde van de motie nog niet in de Haarlemse gemeenteraad zaten. “Anders hadden we zeker het initiatief genomen omdat de initiatieven voor fossielvrije reclames in andere steden ook voortkomen uit moties van PvdD. GroenLinks heeft in Haarlem daar vlees uit de bio-industrie aan toegevoegd, wat we toejuichen.”
PvdD leest in de motie dat het college de nadrukkelijke opdracht heeft meegekregen om in gesprekken met exploitanten aan te geven dat reclame voor producten die voornamelijk van fossiele brandstof gebruik maken en producten uit de bio-industrie, niet langer zijn toegestaan. Dit zal ingaan wanneer er sprake is van het vernieuwen van de huidige contracten, iets dat voorlopig nog niet zal gebeuren. Het eerste contract dat afloopt is in 2024, de laatste zelfs pas in 2031.
“Het is een effectieve en indirecte maatregel om een daling van de vleesconsumptie te realiseren”
Armanda Govers, Stichting Even Geen Vlees
Het voornemen van Haarlem om reclames op vlees uit de bio-industrie te verbieden wordt breed opgepakt in verschillende media. De stichting Even Geen Vlees pleit al sinds 2017 voor een stop op vleesreclame. Armanda Govers schrijft hierover op de website van de stichting: “Het is een effectieve en indirecte maatregel om een daling in de vleesconsumptie te realiseren.”
Tegengeluiden
Tegenstanders vragen zich af of we in Nederland ons niet met belangrijkere zaken bezig moeten houden. BVNL, de partij van Wybren van Haga, die tijdens de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen een zetel heeft weten te bemachtigen in Haarlem zegt op Twitter ‘dit te zien als betuttelende en gevaarlijke censuur van ‘de Groene Khmer’.
“De discussie en besluitvorming behoort in de Tweede Kamer plaats te vinden”
Pim van Strien, Tweede Kamerlid namens de VVD
VVD-Tweede Kamerlid Pim van Strien waarschuwt tijdens een radio-interview met Haarlem105 (zaterdag 10 september) voor een gevaarlijke trend van ‘betutteling en willekeur’. Het is in zijn ogen geen taak van een gemeente om hierover een besluit te nemen. “De discussie en besluitvorming behoort in de Tweede Kamer plaats te vinden”, stelt Van Strien. “De stellingname tegen reclame-uitingen door GroenLinks verbaast me”, zo zegt het Tweede Kamerlid tijdens het interview.
Eerder organiseerde GroenLinks in Nijmegen een demonstratie voor het recht op vrijheid voor reclame. Dat was naar aanleiding van het besluit van een gemeente in de biblebelt om een poster met twee zoenende mannen te verwijderen.
Vrijheid van meningsuiting
Veel mensen vragen zich af of het verbod op vleesreclame (uit de bio-industrie) niet een inbreuk is op de vrijheid van meningsuiting. In Nederland is het niet verboden, daarbij is vlees overal verkrijgbaar. Hoogleraar bestuursrecht Herman Bröring zette daar eerder in dagblad Trouw kanttekeningen bij. Volgens Bröring kan je het verbod zien als een inbreuk op de vrijheid van meningsuiting. Sommige inbreuken zijn toegestaan, maar als supermarktketens Ahold of Jumbo de gemeente Haarlem zouden aanklagen, zou dat volgens hem een interessante rechtszaak opleveren.
Partij voor de Dieren ziet dit anders. “Het Europese Hof voor de Rechten van de Mens is van mening dat de vrijheid van meningsuiting, waaronder dus ook reclame, beperkt kan worden als daarmee een groter doel van algemeen belang wordt gediend. Doelen zijn onder meer veiligheid en gezondheid,” vindt Van den Broek.
“Misschien dromen ze daarvan, is dat hun natte droom, maar het is toch echt alleen een verzoek”
Sander van den Raadt, raadslid Trots Haarlem
Tijdens de radio-uitzending van Haarlem Vandaag op Haarlem105 (op maandag 5 september) reageert Sander van den Raadt van Trots Haarlem op de uitleg van Ziggy Klazes. Volgens Van den Raadt staat er in de motie ‘verzoeken het college in gesprek te gaan met de exploitant van de reclames in de bushokjes om de ruimte niet langer toe te staan aan reclames die over vlees gaan’. “Misschien dromen ze daarvan, is dat hun natte droom, maar het is toch echt alleen een verzoek,” stelt Van den Raadt.
Waar twee honden vechten …
La Vie zal niet ontevreden zijn met het politieke rumoer. Zij maken ondertussen dankbaar gebruik van alle ontstane commotie en aandacht.
Luister hieronder het radio interview terug met Ziggy Klazes (GroenLinks)
Luister hieronder het radio interview terug met Tweede Kamerlid Pim van Strien (VVD)
Luister hieronder het radio interview terug met Sander van den Raadt (Trots Haarlem)
